POWRÓT TORUNIA DO POLSKI – 18 STYCZNIA 1920

Toruń wrócił do Polski na podstawie decyzji, które zapadły na konferencji pokojowej w Paryżu po I wojnie swiatowej i zostały zapisane w traktracie wersalskim. I wojna światowa zakończyła się 11XI1918 roku, ale granice Polski nie były jeszcze określone. Od 1793 roku (II rozbiór Polski) do 1920 roku Toruń znajdował się pod władzą pruską/niemiecką. W styczniu 1920 roku wojsko polskie (Front Pomorski) wkroczyło do naszego miasta od strony Inowrocławia przez jedyny wtedy most kolejowo – drogowy. Na stację Toruń – Miasto wjechały dwa pociągi pancerne "Wilk" i "Boruta" i wkroczyły do miasta szwadrony 1. Pułku Ułanów Krechowieckich, za którymi szły oddziały Dywizji Pomorskiej płk. Stanisława Skrzyńskiego. W jej składzie maszerował Toruński Pułk Strzelców przemianowany później na 63 PP tzw. "Dzieci Torunia". Oprócz tych weszli także żołnierze 2 Dywizji Strzelców przybyłej właśnie z Francji Błękitnej Armii. Pod bramą triumfalną ustawioną przy ulicy Warszawskiej pułkownika Skrzyńskiego przywitał prezes Polskiej Rady Ludowej, pierwszy polski komisaryczny burmistrz Torunia – dr Otton Steinborn, a błogosławieństwa udzielił Wojsku ksiądz Stanisław Pełka.Polacy mieszkający w Toruniu wiwatowali, śpiewali polskie pieśni i razem z wojskiem ulicą Warszawską, św. Katarzyny i Szeroką szli do Starego Rynku. W Ratuszu dotychczasowy niemiecki burmistrz Torunia Arnold Hasse dał klucze miasta płk. Skrzyńskiemu, a ten od razu przekazał władzę nad Toruniem Ottonowi Steinbornowi jako pierwszemu polskiemu prezydentowi Torunia. O godzinie 18.00 w kościołach zabrzmiało "Te Deum". Taki był początek uroczystości, które trwały kilka dni. 19 stycznia przyjechał do Torunia minister Władysław Seyda, a 20 stycznia zaczął pracę Pomorski Urząd Wojewódzki z wojewodą Stefanem Łaszewskim. 21 stycznia przybył do Torunia dowódca Frontu Pomorskiego gen. Józef Haller i z ratuszowego balkonu przemawiał do zebranych na Rynku Staromiejskim mieszkańców Pomorza. Tego dnia była odprawiona uroczysta msza polowa, a w Dworze Artusa został zorganizowany obiad dla znakomitych gości i zasłużonych torunian.

W tym roku 101 rocznica Powrotu Torunia do Polski nie będzie miała tak uroczystej oprawy jak zwykle i nie przemaszerujemy wspólnie ulicami miasta na pamiątkę wydarzeń z 18 stycznia 1920 r. Przedstawiciele władz Torunia złożą w imieniu mieszkańców symboliczne wiązanki kwiatów pod pomnikami bohaterów tamtych wydarzeń: komisarycznego burmistrza Torunia dr. Ottona Steinborna, wojewody pomorskiego Stefana Łaszewskiego oraz dowódcy Frontu Pomorskiego generała Józefa Hallera. Bractwo Kurkowe o godz. 14.30 odda potrójny salut armatni na terenie Zielonej Bramy Gotyckiej Starówki. Przed budynkiem CKK Jordanki ustawiony zostanie ekran LED, na którym wyświetlana będzie kronika fotograficzna z okresu powrotu Torunia do wolnej Polski. Na Rynku Staromiejskim od 15 do 29 stycznia czynna będzie wystawa historycznych fotografii z okresu powrotu Torunia do Macierzy.

Alicja Brożek